Schutterijen schieten met de Limburgse, zware buks.  Dit gebeurt buiten op een schietboom.

zware-buks2

Limburgse, zware buks of schuttersbuks
Deze weegt circa 15 kg.

bolkes

Er wordt geschoten op bölkes op een schiethark.
De bölkes zijn altijd zwart omdat je deze dan het best kan zien.
Bölkes hebben vaste afmetingen:
2 cm x 2 cm x 2 cm
1,5 cm x 1,5 cm x 1,5 cm
1 cm x 1 cm x 1 cm
0,6 cm x 0,6 cm x 0,6 cm

(op de foto van beneden naar boven bekeken)

hark

De schietboom is een paal van 16 meter hoog waar de hark op is vastgemaakt.
De boom wordt met enkele spandraden (tuien) aan de grond vastgemaakt, zodat hij zo weinig mogelijk kan bewegen.

De hark staat bovenop de schietboom. De hark is 2 meter hoog en bestaat uit een raamwerk met verticale latten. Aan deze latten zitten aan elke kant 18 bölkes. Een bölke is een klein, zwart blokje dat met een stokje aan de hark is bevestigd. Het is de bedoeling dat de schutter deze bölkes raakt.

Bij het korpsschieten wordt geschoten op blokjes van 1,5 cm x 1,5 cm x 1,5 cm. Korpsschieten is het schieten bij de start van een schietwedstrijd met een zestal.

Kavelen is het vervolg van de schietwedstrijd: hieraan kunnen enkel zestallen meedoen die bij het korpsschieten geen enkel bölke hebben gemist. Om de schietwedstrijd moeilijker te maken, kunnen ze overgaan naar het schieten op steeds kleinere bölkes.

De buks mag alleen geladen of ontladen worden door een buksmeester. Ontladen is het wegnemen van de huls uit de kamer. Laden is het insteken van een nieuw patroon in de kamer. Als een patroon in de kamer zit die nog niet is afgeschoten, dan is de buks geladen.

kamer

Kamer
Hierin wordt het patroon geplaatst.
De grendel staat open: er zit geen patroon in de kamer.

geopend-magazijn

Open kamer
Deze kamer bevat geen patroon. Vóór een buks wordt geladen of nadat een gebruikt patroon uit de kamer is gehaald, ziet de kamer er zo uit.

Gesloten kamer
Deze kamer bevat een patroon. Een buks mag alleen een patroon bevatten als het geweer op de aanlegpaal ligt en gericht is naar de schietboom. Een buks mag anders NOOIT een patroon bevatten.

nieuwekogel

Ontladen of laden mag alleen als de buks op de aanlegpaal ligt met de loop van de buks in de richting van het doel waarop geschoten moet worden.

De buks mag alleen in ontladen toestand worden doorgegeven van de ene naar de andere schutter.

nieuwe-kogel
gebruik-kamervlag

Als de buks wordt verplaatst – naar een andere aanlegpaal of naar de koffer om de buks op te bergen – dan wordt een gele kamervlag in de kamer geplaatst.
Zo kan iedereen van op een afstand zien dat het veilig is.

Het is een teken dat de buks niet geladen is

kamervlag

Munitie

kogel

Patroon

samenstelling kogel

Samenstelling patroon
Een patroon bestaat uit een slaghoedje, koperen huls, kruit en een zilverkleurige, loden prop.
De loden prop wordt ook kogel genoemd.

(op de foto van beneden naar boven bekeken)

kogeltang

Schepje dat vroeger werd gebruikt om kruit in de huls te doen.
Tegenwoordig gebruikt men een kruitmolen.
Een kruitmolen is nauwkeuriger dan een schepje.

kogels

Patronen.

slaghoedjes

Als een kogel is afgeschoten, dan blijft de huls met een gebruikt slaghoedje in de kamer achter.
Het kruit en de loden prop zijn weg. De gebruikte slaghoedjes worden uit de huls geslagen zodat de huls opnieuw gebruikt kan worden.

kruitmolen

Kruitmolen
Met dit hulpmiddel kan men in elke huls precies evenveel kruit doen.
Vroeger werd dit met een schepje gedaan.

Schutterijen maken hun kogels zelf. Dit doen zij door lood te verzamelen. Dit lood wordt gesmolten. Het vloeibare lood gieten zij in een vorm.
Zo wordt de prop of kogel gemaakt.

De hulzen worden altijd gerecycleerd.

Kogels worden hergebruikt: deze worden met een metaaldetector teruggezocht. Als de schutterij op een kogelvanger schiet, dan worden alle kogels opgevangen en hoeft men deze niet te zoeken.

Om een patroon te maken, nemen ze een huls. Hierin wordt een nieuw slaghoedje geslagen. Dan wordt er kruit in de huls gedaan. In elke huls komt precies evenveel kruit. Dan wordt de huls afgesloten met een de zilverkleurige prop of kogel.

De schutterij maakt iedere jaar nieuwe kogels.

Onderdelen van de Buks

Het oog van de schutter wordt door een zwarte flap afgeschermd. Deze zwarte flap wordt ooglap genoemd. Door de ooglap wordt de schutter niet gestoord door fel licht. De ooglap is bevestigd op de oogdop. De oogdop zit vast aan de diopter.

Op een buks zitten 1 diopter en 2 richtmiddelen.

diopter7

Door de ooglap wordt de schutter niet gestoord door fel licht.

kijkgat-buks

De oogdop met de ooglap is bevestigd op de diopter.

diopter-buks

Het voorste richtmiddel.
Dit is een korreltunnel met een ringkorrel.

geweerloop

De loop van het geweer met daarop de korreltunnel met ringkorrel.

De diopter is een instrument waarmee men het wapen kan regelen of afstellen.

Aan de schuttersbuks zitten twee richtmiddelen. Het achterste richtmiddel is de diopter.
Met de diopter kan men de buks afstellen (corrigeren) op het doel. Het voorste richtmiddel is een korreltunnel met een ringkorrel.

Indien men het bölke midden in de ringkorrel heeft en de korreltunnel midden in de oogdop, dan is het wapen precies gericht.
In de schutterswereld noemt men dit centreren.

Als de twee richtmiddelen perfect op het bölke zijn gecentreerd en de buks bewegingsloos is, dan wordt het bölke afgeschoten. Als de richtmiddelen niet op één lijn zitten of de buks beweegt lichtjes, dan is de kans op een misser groot.

In dit geanimeerd filmpje zie je hoe je een geweer moet richten om je doel te raken:

keep-en-korrel

De buksen liggen op een aanlegpaal.
Het richtmiddel vooraan op de loop is duidelijk te zien.

keep-en-korrel4

Aan de onderkant van de loop zie je een rasp.
Door de hakkels van de rasp ligt de buks vast en stevig op het hout van de aanlegpaal.
Zonder rasp zou de buks gemakkelijk glijden.

korrel-en-keep2

Bovenaanzicht van de loop van de buks.

Er zitten 2 trekkers aan de buks: een veiligheidstrekker en de trekker waardoor de kogel wegschiet.

De veiligheid zit het dichts bij de schutter. Deze moet eerst worden getrokken.

Daarna moet de schutter zijn vinger een beetje naar voren verplaatsen naar de eerste trekker. Deze trekker zit het verst van de schutter af en hoeft slechts héél lichtjes te worden aangeraakt: dan schiet de kogel weg.

Schoonmaken van de loop

De loop van de buks moet geregeld worden schoongeveegd. Dit wordt gedaan met een lange, smalle borstel.

reiniging-geweerloop
reining-geweerloop2

Controle snelheid buks

Elk jaar wordt minstens 1x gemeten hoe snel de kogels worden afgeschoten. Bij elke buks en voor elke kogel kan dit lichtjes anders zijn.

De buks wordt voor een snelheidscontrole op een bok gelegd. Een bok is een soort tafel waarin de buks kan worden vastgezet. Er worden dan een aantal kogels afgeschoten waarbij de kogel door een snelheidsmeter gaat.

De snelheid van een kogel mag niet hoger zijn dan 230 m/s. Als de gemeten snelheid bij een buks hoger is dan 230 m/s dan mag die buks niet meedoen aan de schietwedstrijd.

Waarom wordt de snelheid van een kogel gemeten?
Bij een schietwedstrijd wordt vooraf berekend waar de kogels zullen neervallen.

Dit gebied wordt schootsveld genoemd.
Dit schootsveld is tijdens de schietwedstrijd verboden terrein.

Als een kogel sneller dan 230 m/s gaat, dan zal die kogel buiten het schootsveld terecht komen.
Er is dan gevaar dat de kogel schade veroorzaakt die niet is voorzien.